Στη συζήτηση βέβαια για τα ερωτικά, η παραπάνω φράση μπορεί να αποτελεί μια από τις all time classic ατάκες, χωρίς όμως να αποδειχθεί ως ο πλεον ανασταλτικός παράγοντας για πιθανές επανενώσεις. Με την προϋπόθεση ότι οι τελευταίες προκύπτουν ύστερα από ψύχραιμη και ώριμη σκέψη, και όχι από την παρόρμηση που επιφέρει η  κατανάλωση κρασιού.

Αφήνοντας τα ερωτικά στην άκρη και επικεντρωνόμενοι στον χώρο του κρασιού, φαίνεται ότι η συγκεκριμένη φράση δείχνει να έχει πολύ πιο επιτυχημένη εφαρμογή. Αδιαπραγμάτα όμως προκαλεί και εδώ μπερδέματα, τόσο γευστικής όσο και συναισθηματικής φύσης. Θέτοντας το αμείλικτο ερώτημα στις συζητήσεις αναμεταξύ των φίλων του κρασιού «μπορεί να υπάρξει επιστροφή στα παλιά»;

Τα παλιά

Μπορεί η μόδα στο κρασί να έχει ανακατευτεί πολύ τα τελευταία χρόνια, εκτεινόμενη ακτινωτά σε πολλά διαφορετικά στιλ ταυτόχρονα. Αυτό είναι πιθανό αποτέλεσμα της γευστικής μονοκρατορίας που «επέβαλε» ο Robert Parker στα 90’s και στα 00’s. Τότε κυρίως τα κόκκινα κρασιά έτειναν να συναγωνίζονται στα επίπεδα συμπύκνωσης, έντασης φρούτου και στην επίδραση της δρυός σε αυτά. Να σημειωθεί ότι η περιγραφόμενη εποχή στιγματίστηκε από την παντοδυναμία και τη ραγδαία εξάπλωση των γαλλικών ποικιλιών.

Ίσως το χαρακτηριστικότερο στίγμα της εποχής εκείνης είναι οι επιγραφές (24, 36, 48 μήνες σε δρύινα βαρέλια), που διακοσμούσαν τις ετικέτες. Οι οποίες πλέον σήμερα αποτελούν μακρινή ανάμνηση σε παλιά περιοδικά κρασιού ή ανασκαφικά ευρήματα σε ξεχασμένες κάβες της επαρχίας και προσωπικές συλλογές. Το μόνο σίγουρο είναι ότι από εκείνην την εποχή η συμπύκνωση και ο πρωταγωνιστικός ρόλος του φρούτου δεν έχουν εκλείψει, σε αντίθεση  με την πολύμηνη ωρίμαση σε δρύινα βαρέλια, που φαίνεται ότι τελεί σήμερα υπό διωγμό. 

Grande Reserve Λιάτικο

Ο όρος Grande Reserve - θα έλεγε κανείς - τείνει να αφανιστεί τα τελευταία χρόνια, καθώς η μόδα και η αγορά φαίνεται να πριμοδοτούν τη φρεσκάδα στα κόκκινα κρασιά. Μεταφράζοντας τον όρο Grand Reserve σε χρόνο, συνεπάγεται ότι το κρασί που έχει χαρακτηριστεί ως τέτοιο έχει παλαιώσει για 3 χρόνια τουλάχιστον. Από τα οποία οφείλει να έχει ωριμάσει για τουλάχιστον 18 μήνες σε δρύινα βαρέλια και να έχει παλαιώσει για τουλάχιστον 18 μήνες στη φιάλη.

Κοντολογίς, απαιτείται σε τέτοιου είδους κρασιά να χρησιμοποιούνται τα εκλεκτότερα των σταφυλιών, για να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν σε μια τέτοια μακρόχρονη διαδικασία χωρίς αυτή να τα «ισοπεδώσει». Δηλαδή τα κρασιά με την ένδειξη Grand Reserve προέρχονται από τα κορυφαία αμπελοτόπια του κάθε οινοποιείου, που αποπειράται να εισέλθει στο ρινγκ της μακρόχρονης παλαίωσης.

Η περίπτωση του Νίκου Δουλουφάκη

Επιστρέφοντας στην εποχή μας και αφήνοντας πίσω την ιστορία, πηγή έμπνευσης αποτελεί το τελευταίο κρασί του οινοποιείου Δουλουφάκη. Ένα ερυθρό κρασί Grand Reserve από την κρητική ποικιλία Λιάτικο. Για όποιον έπιασε τη φιάλη στα χέρια του για πρώτη φορά, η πρώτη του αντίδραση αναπόφευκτα θα ήταν η έκπληξη (ένα παρατεταμένο WTF κυριολεκτικά).

Έκπληξη, καθότι κανένας δεν θα περίμενε μια ποικιλία σαν τον λιάτικο, που φαίνεται ότι είχε βρει το δρόμο του στον κρητικό αμπελώνα, με κρασιά που διατηρούν φινέτσα χωρίς έντονη συμπύκνωση και με ελαφριά επαφή - αν όχι καθόλου - με δρύινα βαρέλια, ξάφνου υποβάλλονται στη διαδικασία της 18μηνης παραμονής σε αυτά. Οριακά οδηγεί και τους πιο πιστούς φίλους του οινοποιού, στην αμφισβήτηση της ικανότητας του να παράγει νόστιμα κρασιά από τις κρητικές ποικιλίες στις οποίες έχει τόσα χρόνια στηριχθεί.

Πίσω για να πάρεις φόρα

Η ομιλία του Νίκου Δουλουφάκη – με την παράλληλη δοκιμή του κρασιού – στο πλαίσιο του masterclass, κατά τη διάρκεια της έκθεσης κρασιού ΟΙΝΟΤΙΚΑ στην Αθήνα στις 30 Οκτωβρίου,  διέλυσε κυριολεκτικά κάθε σκιά αμφιβολίας γύρω από το πρόσωπο του. Στην ομιλία του ο ίδιος ανέφερε ότι για να κάνει αυτό το κρασί, ανάτρεξε στα παλαιότερα αμπέλια λιάτικου που ο ίδιος είχε φυτέψει στα μέσα της δεκαετίας του 1980!

Σε αυτόν τον αμπελώνα αναγκάζεται να κάνει διπλό τρύγο, καθώς ανάμεσα στα αμπέλια υπάρχουν και κλώνοι της ποικιλίας, που δεν μαυρίζουν ταυτόχρονα με τους υπόλοιπους. Το κρασί παραμένει σε βαρέλια 5ετούς χρήσης για 18 μήνες και για 30 μήνες στη φιάλη, η συνολική του παραγωγή αγγίζει μόλις τις 3.500 φιάλες.

Εν τέλει, ευτυχώς που ο επίμονος αμπελουργός Νίκος Δουλουφάκης, το μακρινό 1985 δεν παρασύρθηκε τελείως από τις σειρήνες των γαλλικών ποικιλιών, που κατέκλυζαν τον κρητικό αμπελώνα που επαναφύοταν μετά την επίθεση της φυλλοξήρας σε αυτόν. Η δυνατότητα σήμερα να διαθέτει αμπέλια Λιάτικου ηλικίας 35 ετών, του δίνει την ευκαιρία να γυρίσει πίσω σε αυτά και παίρνοντας φόρα να εξακοντίσει στα ύψη την αγαπημένη του ποικιλία, παρουσιάζοντας το πρώτο Grand Reserve λιάτικο.

Αποδεικνύοντας ότι ο ίδιος διατρέχει την πλέον ώριμη οινολογική του περίοδο, έπειτα από τους πειραματισμούς του πάνω στην ποικιλία του Λιάτικου. Και ότι πλέον διαθέτει την αυτοπεποίθηση, μετά από τόσα χρόνια ενασχόλησης με αυτήν την ποικιλία, να αποτολμήσει να κυκλοφορήσει μια τόσο οριακή εκδοχή του Λιάτικου.

Καλοτάξιδο!

Κώστας Προβατάς DIP WSET